Inhoud

• Wat doet ganciclovir en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik ganciclovir gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

ganciclovir

Ganciclovir is een virusremmer.

Artsen schrijven het voor bij virusinfecties, namelijk bij een infectie met CMV (cytomegalovirus). En soms bij oogontstekingen door het herpes-simplexvirus.

Wat doet ganciclovir en waarbij gebruik ik het?

Infecties met virussen

Bij personen met een verminderde weerstand kan contact met virussen veel sneller een ernstige infectie veroorzaken dan bij gezonde personen. Een verminderde weerstand treedt bijvoorbeeld op bij mensen met hiv en aids, na transplantaties en bij behandeling van leukemie.
 

Infectie met cytomegalovirus
Het cytomegalovirus (CMV) is een virus dat bij mensen met een verminderde weerstand een ernstige infectie kan veroorzaken. Veel mensen dragen dit virus bij zich. Het virus wordt overgedragen via speeksel, urine, moedermelk, bloed of door seksueel contact. Besmetting treedt meestal al op in de kindertijd door knuffelen en nauw contact. Het is vrijwel niet mogelijk het virus uit te roeien. Na de eerste infectie blijft het virus levenslang in het lichaam.

Verschijnselen
Als gezonde mensen in aanraking komen met CMV, merken ze daar meestal weinig van. Soms krijgen ze koorts, vergrote lymfeklieren en voelen zich ziek. Dit verdwijnt vanzelf.

Tijdens de zwangerschap is een besmetting gevaarlijk voor het ongeboren kind. In sommige gevallen krijgt het kind problemen met zien of horen, of ontstaan geestelijke of lichamelijke beperkingen.

Bij mensen met een verminderde weerstand verloopt een infectie met CMV soms ernstig. Het virus kan zich in verschillende organen nestelen en daar een infectie veroorzaken. Bijvoorbeeld in de longen, hersenvlies, lever of het netvlies van de ogen. Dit kan leiden tot blindheid of zelfs levensbedreigend zijn.

Behandeling
Artsen schrijven ganciclovir voor bij infecties met CMV bij mensen met een verminderde afweer, zoals hiv-patiënten, of mensen die een transplantatie hebben ondergaan. Het kan ook worden gebruikt om een infectie met het virus te voorkomen.

Als een zwangere met het virus is besmet kan zij haar baby infecteren. Bij een zwangere is geen behandeling mogelijk om dit te voorkomen. De gynaecoloog zal de ontwikkeling van de ongeboren baby dan extra goed in de gaten houden.

Effect
Ganciclovir remt de groei van het virus en bestrijdt zo de oorzaak van de infectie. Het virus gaat  niet dood, maar blijft in het lichaam aanwezig en kan opnieuw klachten geven.

Ontstoken ogen door infectie

Ganciclovir wordt gebruikt bij een infectie van het hoornvlies met het herpes-simplexvirus. Bij een dergelijke infectie ontsteekt eerst het bindvlies van het oog. Dit is het slijmvlies op het oogwit, op de onderrand en aan de binnenkant van de oogleden. Daarna kan de infectie zich uitbreiden naar het hoornvlies, het doorzichtige deel voor de pupil en iris.

Verschijnselen
Meestal merkt u een dergelijke infectie aan een rood oog, tranen, heftige pijn, gevoeligheid voor licht en een loopneus. Soms heeft u ook last van jeuk, een branderig gevoel, wazig zien, voelt het alsof er iets in het oog zit en kunnen de oogleden in de ochtend aan elkaar plakken.

Na de eerste infectie blijft het virus levenslang in het lichaam. Het houdt zich schuil in een gezichtszenuw en komt tevoorschijn zodra de weerstand afneemt.

Behandeling
Een lichte ontsteking van het oog door een infectie met een virus gaat meestal binnen een week vanzelf over. U kunt de genezing versnellen door 4 keer per dag het ontstoken oog schoon te maken met vers kraanwater. Wanneer u contactlenzen draagt, laat deze dan uit zolang u klachten heeft.

In zeldzame gevallen kan het virus diep in het hoornvlies dringen. Hierdoor kan het hoornvlies beschadigen en u slechter gaan zien. Ook kan de infectie later terugkeren, waardoor het hoornvliesoppervlak verder beschadigt.

Als een ernstige infectie niet op tijd wordt behandeld, kan blijvende schade aan het hoornvlies ontstaan.

Bij een infectie met het herpes-simplexvirus kan de arts ganciclovir in het oog voorschrijven.

Werking
Ganciclovir remt de groei van het virus. Na enkele dagen gebruik merkt u dat de klachten afnemen.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Infuus:

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Ernstige bloedarmoede, een verhoogde kans op infecties en een verhoogde kans op bloedingen, zoals bloedneuzen. Neem bij de volgende verschijnselen contact op met uw arts: onverklaarbare koorts of keelpijn, blaasjes in de mond en keel, bloedneuzen, onverklaarbare blauwe plekken en extreme vermoeidheid.

  Deze bijwerkingen ontstaan doordat het lichaam minder rode en witte bloedcellen en minder bloedplaatjes aanmaakt. Tijdens de behandeling zal de arts daarom regelmatig het bloed controleren. Neem ook contact op met uw arts bij infecties zoals verkoudheid, keelontsteking, griep, steenpuisten en andere huidinfecties.

• Kortademigheid en hoesten.

  Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.

• Maagdarmklachten, zoals diarree.

  Zelden komen voor misselijkheid, braken, zuurbranden, buikpijn, verstopping, winderigheid, verminderde eetlust, gewichtsverlies. Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Roodheid of irritatie op de plaats van infusie.

  Dit gaat meestal snel weer over.

• Hoofdpijn, slapeloosheid en duizeligheid.

• Verwardheid, neerslachtigheid, angst, onrust, abnormaal denken, stuipen en hallucinaties.

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Oorpijn

  Zeer zelden doofheid. Raadpleeg uw arts bij oorpijn of als uw gehoor achteruit gaat.

• Rugpijn, spierpijn, gewrichtspijn of spierkrampen.

• Slap en zwak gevoel, koorts, griepverschijnselen, pijn op de borst en nachtelijk zweten.

• Zenuwbeschadiging, te merken aan een doof of tintelend gevoel van de huid.

  Raadpleeg uw arts als u dit merkt. Na stoppen van het gebruik verdwijnt dit weer.

• Huiduitslag, galbulten en jeuk.

  Deze bijwerkingen verdwijnen weer als u stopt met dit medicijn. Als u hier veel last van heeft, overleg dan met uw arts. Huiduitslag kan door overgevoeligheid komen maar dat hoeft niet (zie Zeer zelden: overgevoeligheid).

• Oogklachten, zoals pijn in het oog, verminderd zicht, oogontsteking en loslaten van het netvlies.

  Raadpleeg uw arts bij deze klachten.

• Mond- en keelklachten, zoals smaakveranderingen, schimmelinfectie in de mond, pijnlijke mond, tong of keel, moeite met slikken.

  Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Verminderde werking van de lever of nieren of een ontsteking van de alvleesklier. Raadpleeg uw arts bij klachten als pijn boven in de buik, geelzucht (gele verkleuring van huid en oogwit), koorts, verlies aan eetlust, misselijkheid of bloed in de urine.

• Haaruitval

• Versnelde of juist tragere hartslag of te lage bloeddruk, waardoor u sneller kunt flauwvallen.

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Bij mannen en vrouwen: onvruchtbaarheid.

  Dit is soms blijvend.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit kunt u merken aan jeuk, huiduitslag of galbulten.

  In zeldzame gevallen kunt u benauwdheid worden of flauwvallen. Waarschuw altijd een arts zodra u huiduitslag bemerkt. Ga bij ernstige verschijnselen direct naar een arts of Eerste-Hulpdienst.
  Blijkt u overgevoelig, dan mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor dit medicijn. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Ooggel:

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Oogklachten, zoals een prikkelend of brandend gevoel en wazig zien.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Kleine beschadigingen in het hoornvlies van uw oog
   

  Krijgt u last van rode, pijnlijke of tranende ogen? Of ziet u slechter? Neem dan contact op met uw arts.

• Rode ogen

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik ganciclovir gebruiken met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Sommige medicijnen tegen hiv. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET als u zwanger bent of binnenkort zwanger wilt worden.

Tijdens de behandeling mag u niet zwanger worden. Vrouwen moeten betrouwbare anticonceptie gebruiken tijdens de kuur tot en met 30 dagen na stoppen. Er is een grote kans dat dit medicijn aangeboren afwijkingen bij het kind veroorzaakt.

Overleg in al deze gevallen met uw arts voor u met dit medicijn begint.

Borstvoeding
Gebruik dit medicijn NIET als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt. Als het in de moedermelk komt, kan het schadelijk zijn voor de baby. Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Misschien kunt u tijdelijk met dit medicijn stoppen. Of misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Hoe?

Infuus
Een arts of verpleegkundige zal het infuus aanbrengen. Het inlopen van het infuus duurt ongeveer 1 uur.

Ooggel

• Was uw handen met water en zeep en droog ze goed af met een schone handdoek.
• Draagt u contactlenzen? Haal zowel harde als zachte lenzen uit uw oog voor u de oogdruppels gebruikt. Het hangt af van het soort conserveermiddel of u uw contactlenzen tussen de toedieningen door weer kunt indoen. Er zijn namelijk conserveermiddelen die zachte contactlenzen kunnen beschadigen. Kijk hiervoor in de bijsluiter van de verpakking. Harde contactlenzen kunt u eventueel na toedienen van de druppels weer indoen.
• Ga zitten op een stoel of een bank.
• Schroef het dopje van flesje en leg het dopje op de zijkant.
• Neem het flesje in uw hand alsof u een pen vasthoudt.
• Trek voorzichtig met de vingertoppen van uw andere hand het onderste ooglid naar beneden, zodat er een ‘gootje’ ontstaat.
• Buig uw hoofd achterover en kijk recht omhoog.
• Zet de hand met het flesje op de hand die het gootje maakt.
• Breng het flesje boven het omlaag getrokken ooglid (het gootje). Zorg ervoor dat het flesje uw oog, ooglid of wimpers niet raakt, anders bederft dit medicijn sneller.
• Knijp in het flesje en laat 1 druppel gel in het gootje vallen.
• Buig uw hoofd terug en doe voorzichtig uw oog dicht.
• De werkzame stof in deze ooggel kan te snel uit het oog verdwijnen doordat het via het traankanaaltje in de neusholte wegloopt. Druk daarom deze kanaaltjes na het indruppelen 1 minuut dicht. Dit doet u door zachtjes uw vinger in de holling tussen het oog en de neus te duwen, net onder het bobbeltje in de hoek van uw oog.
• Doe uw oog weer open.
• Draai de dop weer op het flesje.
• Was uw handen nogmaals met water en zeep.

Vindt u het lastig om de druppel goed in het oog te krijgen? Vraag dan in de apotheek om een oogdruppelhulp. Dit is een houdertje waarmee u de gel gemakkelijker in het oog kunt druppelen.

Bewaar de gel zoals op het etiket is aangegeven. De meeste flesjes zijn na openen nog 4 weken houdbaar. U kunt op de verpakking noteren wanneer u het heeft geopend.

Hoe vaak?

• Infuus: In het begin van de behandeling krijgt u het infuus meestal 2 keer per dag. Na een of meer weken krijgt u het infuus 1 keer per dag, of kan de arts u tabletten voorschrijven met valganciclovir, een medicijn met ongeveer dezelfde werking.
• Ooggel: u gebruikt dit medicijn eerst 5 keer per dag tot uw hoornvlies is hersteld. Daarna gebruikt u het 3 keer per dag.

Hoelang?

• Infuus: u krijgt het infuus meestal tussen de 5 dagen tot 14 dagen.
• Ooggel: u gebruikt de ooggel meestal niet langer dan 21 dagen.